Po co komu wątroba. Lek.wet. Marek Fiuk
Wątroba, o której często się mówi jako o chemicznym laboratorium organizmu, spełnia wiele funkcji. Przede wszystkim stanowi centrum przemian metabolicznych węglowodanów, tłuszczu i białka. Bierze także udział w regulacji poziomu cukru we krwi i metaboliźmie cholesterolu. W wątrobie zachodzi przemiana cholesterolu w kwasy żółciowe, które są niezbędne do trawienia tłuszczu. W organie tym mają miejsce niektóre procesy syntezy i rozkładu aminokwasów. Z białek wątroba produkuje na przykład hormony oraz białko niezbędne w procesie krzepnięcia krwi. Do zadań wątroby należy również neutralizowanie trucizn, które gromadzą się w organizmie w wyniku procesów metabolicznych, jak też neutralizacja nieprzyjaznych substancji. Znany jest fakt, że w embrionalnym etapie rozwoju wątroba jest ważnym narządem krwiotwórczym. Po urodzeniu, witamina B 12, która gromadzi się w wątrobie, stymuluje prawidłowe tworzenie się krwi. Duże ilości żelaza i miedzi znajdujące się w wątrobie wspomagają syntezę hemoglobiny.
Chorobom nękającym wątrobę zawsze towarzyszy anemia, ponieważ następują wówczas zakłócenia w hematogenezie. W wątrobie produkowane są niektóre witaminy (np. przemiana karotenu w witaminę A). Zaburzenia funkcjonalne mające swe źródło w chorobach wątroby, zakłócają więc szereg procesów przemiany. Jednakże zaburzenia funkcjonalne można odkryć stosunkowo późno, gdyż wyraźne objawy kliniczne obserwuje się dopiero w przypadku znacznego zniszczenia wątroby. W czasie życia krowy dojnej organizm napotyka na wiele czynników, które są w stanie spowodować trwałe uszkodzenie wątroby. Mogą to być medykamenty (długotrwałe stosowanie niektórych antybiotyków czy preparatów energetycznych typu gliceryna, glikol może przynieść uboczny skutek niszczący wątrobę).
Dobrze znane są fatalne skutki nadmiernego stosowania tłuszczów w paszach. W przypadkach uszkodzenia wątroby metaboliczne procesy zachodzące normalnie w wątrobie są zakłócone i rozpoczyna się zapalenie, które może skończyć się marskością wątroby.
W omawianej sytuacji zakłócony zostaje również cykl mocznikowy. Wynikiem tego jest podniesienie się stężenia amoniaku w surowicy krwi. Wysokie stężenie amoniaku zatruwa organizm i powstrzymuje przemiany energetyczne. Dlatego należy wykluczyć możliwość takiego zdarzenia. Niestety, często znajdujemy się w warunkach, w których organizm krowy wystawiony jest na czynniki zagrażające zniszczeniem wątroby. W tym przypadku należy ochraniać wątrobę, zażywając specjalne preparaty ochraniające ten narząd.
Najskuteczniejszym w osłonie regeneracji wątroby jest wyciąg z Sylibum marianum czyli z ostropestu plamistego. Roślina ta jest znana ziołolecznictwu od starożytności. Zawiera flawonolignany (frakcja sylimaryny – do 4%, a w niej sylibina, silychristina, silidianina, apigenina, silyhermina, neosilyhermin, siliandrina, deoxysildianin, dehydrosilybina, deoxysilycristina silybonol) olejek eteryczny, aminy biogenne (histamina, tyramina). Kwas stearynowy, kwas palmitynowy, betaina. Preparaty zawierające wyciąg z Ostropestu są silnymi antyutleniaczami, wymiatają wolne rodniki, neutralizują nadtlenki.
Hamują więc procesy starzenia tkanek, zapobiegają nowotworom. Działają silnie lipotropowo, regulują gospodarkę tłuszczową, zapobiegają marskości i stłuszczeniu wątroby oraz nerek, ochraniają wątrobę i nerki przed szkodliwym wpływem wirusów, bakterii, mikotoksyn i fitotoksyn (chronią przed toksycznym uszkodzeniem wątroby i nerek). Sylimaryna wykazuje właściwości ochronne w stosunku do DNA oraz stymulujące do RNA komórkowego Sylimaryna jest immunomodulatorem. Działa przeciwcukrzycowo i ochronnie na trzustkę. Zapobiega zastojom żółci, zapobiega kamicy żółciowej. Działa przeciwzapalnie, rozkurczowo na miocyty gładkie przewodu pokarmowego oraz żółciotwórczo. Obniża stężenie cholesterolu we krwi, wywiera wpływ przeciwmiażdżycowy.
Innym nie mniej ważnym preparatem stymulującym pracę wątroby jest wyciąg z karczocha. Zawiera on aktywną substancję, flawonoid cynarynę. Cynaryna jest silnym przeciwutleniaczem wiążącym wolne rodniki. (Jak wiadomo, wolne rodniki uczestniczą w reakcji utleniania lipidów, zaburzają funkcjonowanie komórek na skutek uszkodzeń błon komórkowych. W pierwszej kolejności cierpią komórki serca i wątroby). Działając na wątrobę, cynaryna stymuluje usuwanie z organizmu zbędnych płynów i soli. Wyciąg z karczocha chroni komórki wątroby przed działaniem toksyn, sprzyja usuwaniu z organizmu złogów, soli ciężkich metali i innych niepożądanych substancji. Oprócz cynaryny, wyciąg zawiera także flawonoidy, garbniki, inulinę, enzymy, witaminy (prowitaminę A, niacynę, witaminę C), minerały (wapń, potas, magnes, fosfor, żelazo). Te i inne biologicznie aktywne składniki sprzyjają produkcji odpowiedniej ilości żółci i trawieniu białek i tłuszczów, zapobiegają rozwojowi zapalenia woreczka żółciowego, zmniejszają produkcję gazów w jelitach.
W naszych preparatach stosujemy także Lecytyne. Lecytyna to substancja w pewnym sensie wyjątkowa, nie ma podobnego naturalnego produktu tak doskonale łączącego fizjologiczne, dietetyczne, farmaceutyczne i technologiczne funkcje w jednym kompleksie. W organizmie zwierzęcia lecytyna jest obecna w każdej komórce ciała, zwłaszcza jako składnik błon komórkowych. Bierze udział w rozmaitych procesach przemiany materii, jest bardzo ważnym elementem składowym mózgu i tkanki nerwowej, stanowi barierę ochronną ścian żołądka, ma poważny udział w gospodarce cholesterolem. Ponadto pełni funkcje ochronne wobec wątroby, wspomaga wykorzystanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, podnosi sprawność krążenia krwi.
Lecytyna jest nazywana pogromcą tłuszczu. Nie tylko wspomaga metabolizm tłuszczów, ale także zapobiega jego gromadzeniu w niechcianych miejscach. Ponadto ma pozytywny wpływ na układ mięśniowy, między innymi podnosi wytrzymałość mięśni.
Lecytyna oddziaływuje również na funkcje wątroby. Niedobór choliny w paszy sprzyja akumulacji lipidów w wątrobie.
Lecytyna i cholina pełnią ważną funkcję w reprodukcji, udowodniono znaczenie zwiększonej ilości choliny w podtrzymaniu wzrostu płodu. Lecytyna ma także istotne znaczenie w procesie zagnieżdżenia zarodka w macicy.
Dostarczanie lecytyny okazało się też skuteczne w znoszeniu zaburzeń w sprawności seksualnej u buhajów i knurów.
Lek.wet Marek Fiuk